Çocuğun gelişmesinde önemli katkıları olan ince ve kaba motor becerileri nelerdir? İnsan vücudunda tüm fiziksel aktivitelerin gerçekleşmesinde ince ve kaba motor becerileri rol oynar.
Özellikle çocukların ince ve kaba motor becerilerinin gelişmesi, aktivitelere daha kolay katılabilmesini, fiziksel görevlerini daha kolay yerine getirebilmelerini sağlar. İnce motor becerileri parmak ve el gibi vücut bölümlerinin işleyişine etkilerken, kaba motor daha çok omuz, kol, bacak, boyun gibi vücut bölümlerinin işleyişini katkı sağlar.
İnce Motor Becerilerini Geliştiren Aktiviteler
Çocuklar ince motor becerilerini zaman içinde kendiliğinden geliştirebilecekleri gibi, bu gelişime daha kolay edinmeleri bazı aktivitelerle düzenlenerek de geliştirilebilir. İnce motor becerilerini geliştiren aktiviteler;
Oyun hamuru veya bu amaç için evde hazırlanan hamurlarla çocuklara aktiviteler düzenlemek.
El ve göz arasında ki koordinasyonu sağlamak için ipe boncuk dizmek.
Çocuğun yaşına göre seçilmiş boya kalemleri ile boş kağıt üzerinde çizgi çalışması yapmak.
Kum havuzu oluşturarak ıslak ve kuru kumlarla figürler oluşturma.
Kağıt kesme, belirli figürleri ortaya çıkarmak, serbest çalışma yapmak.
Basit tuşlu ses çıkaran oyuncaklarla aktiviteler düzenlemek.
Bunlardan bazılarıdır. Ebeveynlerin düzenlenen aktivitelere katılması, aynı yaş grupları ile aktiviteler düzenlenmesi, gelişimi olumlu yönde etkileyen faktörlerdir.
Kaba Motor Becerilerini Geliştiren Aktiviteler
Kaba motor becerileri çocukların özgüvenlerini artıran, sosyal davranışlarının gelişmesine etkileyen becerilerdir. Kalın motor becerilerini geliştiren aktiviteler;
Ağır olmayan cisimleri çevirmeleri, çamaşır sepeti, valiz gibi gündelik araçların düzenlenmesinde yardımcı olmaları
Arazi eğimine uygun yürüyüş aktivitelerinin düzenlenmesi
Yardımcı araçlar kullanılarak atlama, zıplama, yuvarlanma aktiviteleri düzenlenmesi.
Topa vurma, durdurma, yakalamaya çalışma, istenilen noktaya gönderme aktiviteleri.
Denge duruşları, jimnastik çalışmaları
Müzik eşliğinde dans ve müzik alıştırmaları
Yaş gruplarına göre bisiklet seçimi yaparak, bisiklet kullanabilme becerisini geliştirme.
Sayılabilecek aktivitelerden bazılarıdır. Kaba motor gelişiminin etkili sonuç verebilmesi için, aktivitelerin eğlenceli hale getirilerek, günlük eylemler halinde düzenlenmesi gelişimi olumlu yönde etkileyen faktörlerdir.
Motor Becerileri Nedir?
Motor becerileri, doğuştan ve sonradan edinilen, günlük hayatta kullanılan, çoğu zaman farkına bile varılmadan işlemlerin yerine getirilmesini sağlayan becerilerin bütünüdür. Çocuklar doğumdan itibaren bazı beceriler geliştirir. Geliştirilen beceriler ileri yaşlarda otonom olarak vücut tarafından kullanılır.
Motor becerilerinin yaş gruplarına uygun olarak düzenli aktivitelerle geliştirilmesi, çocuğun daha erken sosyalleşmesine ve gelişimine katkı sağlar. Her çocuk yaş grubuna göre motor becerilerini istenen zamanda ve istenen düzeyde geliştiremez. Bu durumun gözlemlenerek, arzu edilen düzeye ulaşması için aktivitelerin geliştirilmesi gerekir.
Bebeklerde İnce Motor Becerileri
İnce motor becerileri doğumla başlar. 0-3 aylık bebeklerde, ellerin hareketinin gözle takip edilmesi, kolların nesnelere vurulması, kolların sallanması, elin ağza götürülmesi gibi becerilerini kolaylıkla yerine getirirler.
3-6 aylık bebekler nesnelere uzanmak için kollarını uzatır, nesneleri kavrayarak elleri arasında gezdirirler. Bir eli ile diğer elini kavrarlar. 6-9 aylık bebekler, nesneleri hareket ettirebilir. Biberon, oyuncak gibi nesneleri kavrayabilirler. 9-12 aylık bebeklerin yiyecekleri ağzına götürme becerileri gelişmiştir.
Bazı küçük objeleri konumlandırabilirler. Parmaklar yardımı ile nesneleri tutarak kaldırırlar. 12-18 aylık bebeklerde el çırpma, el sallama, öpücük yapma, nesnelerin araç kullanılarak kaldırılması, basit çizimler yapması, oyuncakları konumlandırma becerileri gelişir. 18-24 aylık bebeklerde oyuncakların doğru konumlara yerleştirilmesi, poşetleri açma, kitap sayfalarını çevirme, birden fazla oyuncağın oyuna dahil edilmesi gibi beceriler yerine getirilir.
Çocuklarda İnce Motor Becerileri
2 yaş çocuklarda oyun hamuru aktiviteleri, birden çok oyuncağın istenilen konumlara yerleştirilmesi, kapı kollarını kullanabilme, ellerini yıkayabilme, basit dikim giyecekleri çıkartabilme becerileri gelişir.
3 yaş çocuklarda gösterilen geometrik çizimleri gerçekleştirme, kağıdı kesebilme, büyük düğmelerin iliklenmesi becerileri görülür. 4-5 yaşında ki çocuklar çatal ve kaşık kullanma becerilerini kazanırlar. Yardım almadan giyinip soyunabilirler. Bazı geometrik çizimleri yerine getirebilirler. 6 yaşı çocuklar birçok sosyal aktiviteyi yerine getirebilirler. Bıçakla yiyecekleri kesme, çatal ve kaşık kullanımı becerisi bu aşamada tamamlanmıştır.
Çocuklarda Kaba Motor Becerileri
Kaba motor becerileri, ince motor becerilerine göre daha fazla enerji gerektiren aktivitelerdir. Yürüme, zıplama, merdiven çıkma, koşma, atlama, nesneleri atabilme, yakalayabilme becerileri kaba motor becerileri arasında yer alır.
3-6 aylık bebekler oturma başını dik tutma kol ve bacaklarını yukarı kaldırabilme becerisine sahiptir. 6-12 aylık bebekler desteksiz oturma, emekleme, ayağa kalkma becerisini kazanırlar.
1 yaş bebekler yardım alarak yürüyebilirler, yüksek olmayan eşyaların üzerine çıkabilir. 2 yaş bebekler iki ayağını kullanarak zıplayabilir, parmak uçlarında yürüyebilir. Yardım alarak merdiven çıkabilir. 3 yaş çocuklar yürüme zıplama aktiviteleri yanında 3 tekerlekli bisiklet kullanabilir.
Daha detaylı bilgi için Çocuklarda İnce Motor Becerileri Nelerdir? Nasıl Geliştirilir? yazımızı inceleyebilirsiniz.